دانش شهرسازی به دلیل نو بودن و ماهیت میان رشتهای آن، طیف گستردهای از مباحث و فنون مختلف را در بر میگیرد. گستردگی زندگی شهری و شهرنشینی و برنامهریزی و مدیریت بخشهای مختلف این رشته، مهارتها و آگاهیهای کوچک و بزرگی را از دانشآموختگان و فعالان این رشته طلب مینماید. یک برنامهریز شهری از بدو ورود به این رشته، ضمن دارا بودن انگیزه و علاقه به فعالیت در آن، باید دانش و مهارتهای خود را در زمینههای مختلف و مرتبط کسب و تقویت نماید. در اینجا به برخی از مهارتهای موردنیاز برنامهریزان شهری برای حضور فعال و موفق در این رشته (چه برای تحصیل موفق و چه برای ورود به بازار کار) اشاره میگردد:
علاقه و انگیزه کافی برای فعالیتهای مهندسی و مباحث شهرسازی
اصل مهم و بنیادی برای حضور و فعالیت در این رشته، داشتن علاقه و انگیزه کافی است.
داشتن درک و ذوق هنری
حوزه مهندسی شهرسازی تلفیقی از هنر و مهندسی است. با توجه به اینکه مخاطبان و طرف مقابل آنها، همه مردم شهر هستند، برای حصول نتیجه مطلوب و کسب رضایتمندی مردم باید مهندسی و ذوق و قریحه هنری توأمان باهم پیش روند.
داشتن اطلاعات کافی در حوزههای مختلف شهری، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و …
غنای رشته شهرسازی و برنامه ریزی شهری و رویارویی با مسائل مربوطه، مستلزم دارا بودن آگاهی و شناخت کافی از شرایط و بستر اجتماع، اقتصاد، فرهنگ و … شهر است. هر چقدر گستره آگاهیهای برنامهریزان شهری در این زمینهها وسیعتر و بیشتر باشد، قطعاً شناخت بهتر و در نتیجه راهکارهای مطلوبتری برای مسائل حاصل خواهد شد.
توانایی انجام کار تیمی
همکاری تیمی به اعضا امکان میدهد تا در بستری مشترک برای رسیدن به یک هدف مشخص تلاش کنند. افزایش بهرهوری، افزایش کیفیت کار، افزایش انگیزه، تقویت خلاقیت و نوآوری، تصمیمات کارآمد، پذیرش تصمیمها، سهم برابر برای ابراز نظر، حل بهتر مسائل و مشکلات، اشتراک گذاری تخصصها و مهارتها، توسعه فردی و یادگیری و … از جمله مزایای کار تیمی است. یکی از عوامل موثر برای موفقیت در رشته برنامهریزی شهری، کار تیمی است.
مهارتهای ارتباطی و مذاکرهای مناسب
با توجه به اینکه برنامهریزان شهری برای پیشبرد اهداف و انجام فعالیتهای خود مستقیماً با مردم و مسئولین ارتباط دارند، باید قدرت برقراری ارتباط مثبت، توانایی انجام مذاکره در راستای اهداف طرح، توانایی حفظ نظرات و متقاعدسازی منطقی و … را داشته باشند.
داشتن خلاقیت و نوآوری
در مواجهه با مسائل شهری و تغییرات همگام با پیشرفتهای جهانی که در زندگی شهری جاری و ساری هستند، خلاقیت و نوآوری برای برنامهریزان شهری به عنوان یک نقطه اثرگذار و مهم در ارائه طرحها و راهکارهای آنها به حساب میآید. داشتن خلاقیت برنامهریزان شهری به آنها کمک میکند که مورد توجه قرار گیرند و در رقابت با سایر افراد و گروهها در صدر باشند.
آشنایی با زبان انگلیسی
در دنیای کنونی، آشنایی با زبان انگلیسی به عنوان زبان گفتاری و نوشتاری بینالمللی از مهمترین ویژگیهای یک برنامهریز شهری است. مهارت در این زبان کمک می کند تا یک برنامهریز در ارتباطات بینالمللی با دانشگاهها، سازمانها و افراد، در جستجوی اطلاعات در بستر شبکه جهانی اینترنت و … موفق ظاهر گردد.
سفرهای شهری داخلی و خارجی
سفر همیشه توأم با کسب تجربه است. در حوزه برنامهریزی شهری، سفر کردن به شهرهای مختلف داخلی و خارجی باعث الهام گرفتن از محیط، روشها و سبکهای مدیریت و برنامههای نقاط مختلف میگردد. برنامهریزان میتوانند با سفر به شهرها و نقاط مختلف و الگوبرداری از محیط و برنامهریزی مثبت آن نقاط، با تجریه و تحلیل و سازگار نمودن الگو با محل یا شهر موردنظر و اعمال تغییرات لازم، آنها را پیاده سازی و اجرا نمایند.
مهارتهای نرمافزاری
با توجه به پیشرفتهای روزافزون در زمینه فناوری اطلاعات، داشتن مهارتهای مختلف در این حوزه برای همه به ویژه برای برنامه ریزان شهری، امری لازم و ضروری به حساب میآید. برای برنامهریزان شهری در مواجهه با طرحها و برنامهها (محاسبات، تجزیه و تحلیل، مدلسازی، شبیهسازی، پیش بینی، نمایش و …) داشتن مهارتهای نرمافزاری امتیاز بسیار بزرگ و بااهمیتی به حساب میآید. در اینجا به برخی از نرمافزارهایی که کسب مهارت در آنها برای برنامهریزان شهری لازم و مناسب میباشد، اشاره میگردد:
Auto Cad : نرم افزار طراحیهای دو بعدی و سه بعدی و علوم مهندسی مرتبط با نقشه کشی
GIS : سیستم اطلاعات جغرافیایی و مجموعه نرمافزارهای این سیستم از جمله ArcMap، ArcCatalog و …
Google Earth: نرم افزار پیمایش، مدیریت و بررسی زمین در هر نقطه از کره زمین به صورت دوبعدی و سه بعدی
Adobe Photoshop : نرم افزار قوی و معروف گرافیکی جهت ویرایش تخصصی تصاویر و اشکال گرافیکی
MS Word: از مجموعه نرم افزاری آفیس که وظیفه ویرایش انواع متون را به عهده دارد (تایپ، طراحی جداول، لیست و …)
MS PowerPoint : از مجموعه نرم افزاری آفیس که وظیفه ساخت انواع اسلایدهای نمایشی جهت ارائه مطالب و محتوای موردنظر را ایفا می کند
MS Excel : از مجموعه نرم افزاری آفیس که وظیفه محاسبات ریاضی، توابع مختلف جبری، هندسی و آماری را به عهده دارد
CityEngine : نرم افزار ایجاد مدل سازی سه بعدی شهری
Revit : نرم افزار مدل سازی و طراحی نقشه های ساختمانی
مهارت جستجو در وب: جستجوی تخصصی اطلاعات موردنظر در شبکه جهانی اینترنت و آشنایی با ارسال و دریافت داده و فضای ابری و …